Türkiye ile Rusya güçlü ortak oldu

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Rus lider Dmitriy Medvedev dün Kremlin’de iki ülke ilişkilerinin üst düzeye çıkarılması, her alanda çok güçlü ortaklığa gidilmesine ilişkin ortak deklarasyon imzaladı
Rusya ile Türkiye, aralarındaki ilişkilerin ve her alandaki işbirliğinin yeni bir düzeye çıkarılmasını öngören deklarasyona imza attı.
Rusya Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev’le Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ü buluşturan zirve, dün Kremlin Sarayı’nda yapıldı. Rusya’ya “devlet ziyareti”nde bulunan ilk Türk cumhurbaşkanı olan Gül’le Medvedev önce başbaşa, ardından da heyetler halinde üç saati aşan sürede iki ülke ilişkilerini her yönüyle ele aldı. Zirvede, iki ülke arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkiler, doğalgaz, elektrik ve nükleer enerji alanında işbirliği, Karadeniz, Kafkasya ve Ortadoğu ile ilgili gelişmelerle uluslararası terörizme karşı mücadele konuları ele alındı. Türk tarafı, Rus gümrüğünde son dönemde Türk işadamlarının sık sık karşılaştığı sorunları öncelikle gündeme getirdi.
Edinilen bilgiye göre, Rus tarafı Türkiye’ye yönelik herhangi bir ayrımcı uygulamanın söz konusu olmadığını açıkladı. Yine de sıkıntıların aşılması için teknik düzeydeki görüşmenin dünden itibaren başlatılması kararlaştırıldı.
Görüşmelerin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Medvedev, imzalanan ortak deklarasyonun iki ülke ilişkilerini bir üst aşamaya çıkaracağını söyledi. Bir zamanlar sadece bir milyar dolar olan ticaret hacminin neredeyse 35 kat arttığını belirten Medvedev, Gül’le görüşmelerinde enerji alanında iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi konusunu da ele aldıklarını anlattı. Rusya ile Türkiye’nin Karadeniz ve Kafkasya’da barış ve güvenliğin sağlanması konusunda benzer görüşleri paylaştığını bildiren Rus lider, Türkiye’nin gündeme getirdiği, “Kafkasya Barış ve İstikrar Platformu” önerisini desteklediklerini ve uygulanabilir bir öneri olarak gördüklerini açıkladı. Medvedev, geçen yıl 2.5 milyon Rus vatandaşının Türkiye’yi ziyaret etmesinin ikili ilişkilerin insani boyutunu da geliştirdiğini söyledi. Türkiye ile Rusya’nın bölgenin iki büyük ve önemli ülkesi olduğunu bildiren Gül, ikili ticaret hacminin 40-50 milyar dolara çıkması potansiyeli bulunduğunu söyledi. 12 sayfalık deklarasyonda, 1921 yılında TBMM Hükümeti ile Rusya arasında imzalanan anlaşmaya da atıfta bulunuldu.

60 milyar dolarlık elektrik
Rusya Başbakanı Vladimir Putin, dün akşam saatlerinde görüştüğü Cumhurbaşkanı Gül’e, Türkiye’nin Moskova’nın dış politikasında öncelikli ülkeler arasında yer aldığını söyledi. İki ülke arasındaki üst düzey temasların düzenli olarak devam ettiğini belirten Putin, Davos’ta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’la görüştüğünü hatırlattı. Gül ise, iki ülke arasında son yıllarda sağlanan yakın işbirliğinin mimarının Putin olduğunu söyledi.
Bu arada, Rusya Enerji Bakanı Sergey Şmatko,görüşmelerde önümüzdeki 15 yılda Rusya’nın Türkiye’ye toplam 60 milyar dolar değerinde elektrik satmasıyla ilgili anlaşmaya varıldığını açıkladı. Şmatko, Rusya’nın talip olduğu Türkiye’de nükleer santral kurulması projesinin bedelinin ise 18-20 milyar doları bulabileceğini belirtti.


‘Görücü usulü’ Rusça bilgi notunda
Kremlin’deki resmi törende Medvedev’le eşi Svetlana Medvedeva Cumhurbaşkanı Gül’le eşi Hayrünnisa Gül’ü görkemli St. Georgevskiy Salonu’nda törenle karşıladı. Kremlin’de bir süre sohbet eden iki “first lady”, daha sonra Moskova’daki Türk Büyükelçiliği Konutu’nda Çaykovski Konservatuarı’nda okuyan Türk öğrencilerin konserini izledi.
Gül’ün ziyaretiyle ilgili olarak Kremlin tarafından Rus gazeteciler için hazırlanan bilgi notunda Hayrünnisa Gül’ün, “dini bir ailede yetiştiği, 1980 yılında 15 yaşındayken kendisinden 15 yaş büyük olan Abdullah Gül’le eski gelenekler uyarınca, görücü usulü evlendiği” anlatıldı.






Gül çifti “Meçhul Asker” Anıtı’na çelenk koyup, saygı duruşunda bulunduktan sonra Kremlin’e geçti. Gül ve Medvedev, eşleriyle birlikte, Kremlin’deki büyük salona ayrı kapılardan girdi. Bandonun çaldığı müzik eşliğinde salonun ortasına yürüyen Cumhurbaşkanı Gül ve eşi Hayrünnisa Gül, Rusya Devlet Başkanı Medvedev ve eşi Svetlana Medvedeva tarafından samimi bir şekilde karşılandı.
Milli marşların dinlenmesinin ardından Medvedev, Hayrünnisa Gül’e bir buket çiçek verdi.
Törenin ardından iki lider başbaşa görüştü. Gül, akşam da Rusya Başbakanı Putin ile bir araya geldi.


Türkiye’ye teşekkür
Zirve: Moskova ziyaretimiz ertelenmişti, ama iyi bir döneme denk geldi. Bu Rusya’ya yaptığımız ilk devlet ziyareti oldu. Başbaşa görüşmemizde Medvedev’e, “Ruslarla Türklerin bir huyu vardır, açık konuşmayı severler. Dostluk da bunu gerektirir” dedim. Görüştüğüm herkes, konusuna son derece hakimdi. Görüşmelerde birinci önceliğimiz gümrük meselesiydi, onu gündeme getirdik. Heyetler halindeki görüşme de iyi oldu. Ortak deklarasyonda her alana değindik. Deklarasyon öyle lastikli değil, net. Bizden önce sadece İtalya devlet ziyareti yapmış. Medvedev samimiydi. Türkiye’nin Ortadoğu’daki katkısı için teşekkür etti.

Diplomasi: Irak Savaşı’ndan bu yana Putin ile Başbakan olarak ben ve sonra da Tayyip Bey, (Dışişleri Bakanı) Ali Bey, bakan arkadaşlar burayı bağ yolu yaptılar. Bütün bakanları, bürokratları tek tek biliyorlar. Türkiye’nin ilkeli ve şeffaf dış politikası güven veriyor.

Ekonomi: İki ülke arasında ruble-TL ile ticaret yapalım dedik. Ruslar çok istekliler. Zaten Putin de, “Bölge ülkeleri kendi paralarıyla ticaret yapsın” demişti. Bu olursa Türk işadamlarının krizden çıkmasında fayda sağlar. Doların bırakılmasının ideolojik bir sebebi yok, pragmatik bir karar. Rubleyi konvertibl para kabul edecek yasal değişiklik yapacağız.

Enerji: Nükleer santral konusunda bilgi verdik. Mavi Akım doğalgaz boru hattını aşağıya (İsrail yönüne) uzatmak istediklerini söylediler.

Azeri-Ermeni sorunu: Donmuş problemlerin nasıl patladığını(Güney Osetya olayı sırasında)gördük. Bu yüzden huzur ve istikrarın sağlanması için bölgedeki buna benzer sorunların çözülmesi konusunda görüş birliğine vardık. Ayrıca Rusya’ya, Karabağ sorununda Azerbaycan’la Ermenistan’ı masaya oturttuğu için teşekkür ettik. İki ülke olarak ithilaflı taraflara direkt görüşmelerde bulunmaları için telkinde bulunmaya devam edeceğiz.

Tataristan ziyareti: Tataristan’a gitmemden rahatsız olmadılar, aksine onlar önerdiler.
Ekonomik kriz: 7 yıl önceki krizde 40 milyar dolar kaybettik. Yılan bir kere soktu, bir daha sokacak değil ya.

IMF anlaşması: Avrupa’da daralma olursa ihracatımız etkilenir. Hükümetin takdir edeceği bir şeydir. Bu konuda hükümete önerilerimiz oluyor.
Moskova Büyükelçisi Halil Akıncı da, görüşmeler sırasında iki ülkenin Montrö Antlaşması’na bağlılıklarını vurguladığını açıkladı.